Heb je wat extra hulp nodig om zelfstandig te blijven wonen? Dan is het fijn om te weten dat de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) er voor je is. In deze gids leggen we je graag uit hoe de Wmo je kan helpen en hoe je deze ondersteuning kunt aanvragen.
Wat kan de Wmo voor jou betekenen?
De Wmo is er om je te helpen bij het zo lang mogelijk zelfstandig en prettig thuis wonen. Ook helpt de wet je om actief deel te blijven nemen aan de samenleving. Of je nu wat ouder wordt, een chronische ziekte hebt of een beperking – de Wmo is er voor iedereen die een steuntje in de rug kan gebruiken.
Welke hulp kun je krijgen?
Er zijn allerlei manieren waarop de Wmo je kan ondersteunen:
- Iemand die je helpt met boodschappen doen
- Een begeleider die je ondersteunt bij dagelijkse dingen
- Hulp bij het huishouden
- Leuke activiteiten overdag
- Vervoer wanneer je er zelf niet meer zo makkelijk op uit kunt
Hoe vraag je hulp aan?
Stap 1: Even contact opnemen
Je begint heel eenvoudig door contact op te nemen met het Wmo-loket van jouw gemeente. De meeste gemeenten hebben een handig online formulier, maar je kunt natuurlijk ook gewoon even bellen. Nadat je contact hebt opgenomen, belt iemand van de gemeente je terug voor een afspraak.
Stap 2: Een goed gesprek
Een medewerker van de gemeente komt bij je langs of nodigt je uit voor een gesprek. Samen bespreken jullie:
- Waar je tegenaan loopt in het dagelijks leven
- Wat je zou helpen om deze dingen op te lossen
- Wat je zelf nog kunt doen
- Of familie of vrienden misschien kunnen helpen
Het is een prettig gesprek waarin we vooral willen weten hoe we je het beste kunnen ondersteunen.
Stap 3: Alles op papier
Binnen 10 werkdagen krijg je een verslag van het gesprek. Hierin staat duidelijk:
- Wat er besproken is
- Welke hulp er mogelijk is
- Welke ondersteuning we voorstellen
Stap 4: De beslissing
Als je het eens bent met wat er in het verslag staat, kun je dit ondertekenen. De gemeente laat je dan binnen twee weken weten welke hulp je kunt krijgen en wanneer deze start.
Stap 5: Hoe wil je de hulp ontvangen?
Je kunt kiezen uit twee mogelijkheden:
- De gemeente regelt alles voor je via hun vaste hulpverleners
- Je krijgt een budget (pgb) waarmee je zelf hulp kunt inhuren
Wat voor hulp is er allemaal?
Voor iedereen in de buurt
Er zijn verschillende diensten die voor iedereen beschikbaar zijn:
- Een handige boodschappenservice
- Lekkere maaltijden aan huis
- Gezellige activiteiten in het buurthuis
- Een alarmsysteem voor als er iets aan de hand is
Speciaal voor jou
We kunnen de hulp ook helemaal aanpassen aan wat jij nodig hebt:
- Persoonlijke begeleiding
- Hulp bij het huishouden
- Aanpassingen in je woning
- Een aangepaste badkamer
- Leuke dagactiviteiten
Help met vervoer
Als je er niet meer zo makkelijk op uit kunt, zijn er verschillende mogelijkheden:
- Een speciale taxi
- Aanpassingen aan je auto
- Een scootmobiel
- Een rolstoel
- Een auto die je kunt lenen
De Wmo is er ook voor de kleine dingen:
- Verzekering en onderhoud
- Iemand die met je meegaat als dat nodig is
- Een oplaadpunt als je een elektrisch voertuig hebt
- Een speciale parkeerplek
- Een gehandicaptenparkeerkaart
Wie kan er gebruik van maken?
Je kunt gebruik maken van de Wmo als:
- Je in Nederland woont
- Je de Nederlandse nationaliteit hebt of een geldige verblijfsvergunning
- Je staat ingeschreven in de gemeente waar je de aanvraag doet
Een paar voorbeelden uit de praktijk
Sophie’s verhaal
Sophie (72) wilde graag een elektrische fiets omdat gewoon fietsen te zwaar werd. Helaas komt een e-bike niet in aanmerking voor Wmo-vergoeding omdat dit gezien wordt als een gewone fiets die iedereen kan kopen.
Het verhaal van Thomas
Thomas (61) kreeg last van een spierziekte waardoor traplopen niet meer ging. Voor hem werd een traplift vergoed, omdat dit echt een speciale aanpassing is die hij nodig heeft door zijn ziekte.
Lisa’s situatie
Lisa (42) gaat elke week naar therapie voor haar rug. Ze vroeg of ze de reiskosten vergoed kon krijgen, maar omdat de therapie niet als noodzakelijke zorg wordt gezien, werd dit niet vergoed.
Emma’s oplossing
Emma (29) werd geboren met een motorische beperking. Ze kreeg hulp bij het aanpassen van haar auto en speciale rijlessen, omdat gewoon openbaar vervoer voor haar geen optie was.
Gerard’s ervaring
Gerard (78) had hulp nodig om te leren omgaan met nieuwe hulpmiddelen. Hij kwam erachter dat zijn zorgverzekering deze ergotherapie vergoedt, niet de Wmo.
Fatima’s les
Fatima (68) liet meteen haar badkamer aanpassen zonder eerst met de gemeente te overleggen. Helaas werden de kosten niet vergoed omdat ze de aanpassing al had laten doen voor de aanvraag. Het is dus belangrijk om eerst even contact op te nemen!
Uitvoering Wmo
Gemeenten zijn volgens de Wmo verplicht om kwetsbare en hulpbehoevende groepen te compenseren door het aanbieden van voorzieningen en ondersteuning, bijvoorbeeld huishoudelijke hulp of aanpassing van de woning.
Taken
Voor de uitvoering van de Wmo hebben gemeenten een aantal taken en verantwoordelijkheden:
- Leefbaarheid en sociale samenhang bevorderen
- Mantelzorgers en vrijwilligers ondersteunen
- Het bevorderen van mensen met een beperking of psychisch probleem om deel te nemen aan de samenleving
- Maatschappelijke opvang aanbieden
- Openbare geestelijke gezondheidszorg bevorderen
- Informatie, advies en cliëntondersteuning geven
- Verslavingsbeleid bevorderen
- Jeugdigen met problemen preventief ondersteunen
Toegang
Hoewel gemeenten zich moeten houden aan de regels in de Wmo, organiseren gemeenten zelf hoe de toegang tot hulp en ondersteuning geschiedt. Dat houdt in dat de toegang en uitvoering van de Wmo per gemeente iets kan verschillen.
Zo kiezen sommige gemeenten voor een speciaal Wmo-loket waar burgers zich kunnen melden. Andere gemeenten kiezen voor sociale wijkteams waar burgers terecht kunnen met een hulpvraag.
Bekostiging Wmo
Uitvoering van de Wmo wordt gefinancierd uit belastinggeld en eigen bijdragen. De overheid beheert dit geld en keert dit geld aan de gemeenten uit via een speciaal gemeentefonds.
Bij de verdeling van het geld wordt vooral gekeken naar de samenstelling van de bevolking in een bepaalde gemeente.
Hiervoor zijn verschillende maatstaven, zoals:
- Aantal inwoners in de gemeente
- Aantal jongeren en ouderen
- Aantal uitkeringsgerechtigden en bijstandsontvangers
- Gemiddeld inkomen
- Aantal minderheden
- Aantal één- en meerpersoonshuishoudens
- Oppervlakte van de gemeente
Er zijn ruim 50 verschillende maatstaven die invloed hebben op het bedrag dat een gemeente ontvangt uit het gemeentefonds.
Wat kost de Wmo (eigen bijdrage)?
Hulp en ondersteuning vanuit de Wmo is niet gratis. Gemeenten vragen een eigen bijdrage van burgers (vanaf 18 jaar) voor het ontvangen van ondersteuning, zoals huishoudelijke hulp en andere voorzieningen.
| Eigen bijdrage maatwerkvoorzieningen | Eigen bijdrage algemene voorzieningen |
| De eigen bijdrage bedraagt maximaal 20,60 euro per maand (2024). De eigen bijdrage kan ook lager uitvallen. | De maximale eigen bijdrage wordt bepaald aan de hand van je leeftijd en die van een eventuele partner |
Nieuw: De eigen bijdrage van 20,60 euro per maand wordt ook betaald voor een maaltijdservice, vervoerspas of boodschappendienst.
Geen eigen bijdrage
In drie situaties hoef je geen eigen bijdrage te betalen voor hulp en ondersteuning vanuit de Wmo:
- Je bent gehuwd of je hebt een partner én minimaal één van jullie is nog geen 67 jaar en 3 maanden (AOW-leeftijd)
- Je gemeente heeft bepaald dat je geen eigen bijdrage hoeft te betalen, omdat je een laag inkomen (of uitkering) hebt
- Je betaalt al een eigen bijdrage voor beschermd wonen of de Wet langdurige zorg
Bij situatie 1 geldt: bereik je de AOW-leeftijd in de loop van het jaar? Dan betaal je de eigen bijdrage van 21 euro per maand (2025).
Eigen bijdrage berekenen
Het Centraal Administratie Kantoor (CAK) int de eigen bijdrage. Op de website van het CAK kun je de eigen bijdrage in jouw situatie berekenen.
De berekening bij het CAK geeft een globale indicatie. De eigen bijdrage betaal je per vier weken.
Het kan voorkomen dat een bepaalde voorziening via de Wmo minder kost dan de eigen bijdrage in jouw situatie. Je betaalt dan enkel de kostprijs van de voorziening.
Einde ondersteuning Wmo
Hulp en ondersteuning vanuit de Wmo wordt in een aantal situaties beëindigd:
- De indicatie is verlopen en wordt niet meer verlengd.
- De hulp/ondersteuning is voortijdig gestopt in overeenstemming met de betrokken partijen.
- De cliënt gaat naar een zorginstelling waarbij hulp en ondersteuning door de Wlz wordt vergoed.
- De hulp/ondersteuning is voortijdig gestopt vanwege externe omstandigheden, bijvoorbeeld verhuizing of overlijden van de cliënt.
In geval van overlijden wordt de zorg overgenomen door een uitvaartondernemer. De kosten worden betaald door de nabestaanden of middels een uitvaartverzekering.
Beëindiging zonder reden
Het schrappen van hulp zonder enig onderzoek of motivering mag niet volgens de wet. Op de website van PerSaldo staat meer informatie over wat je kunt doen als je hulp wordt stopgezet.
Meer informatie en contact
Voor meer over de Wmo, zoals informatie over procedures, wetgeving en betrokken organisaties, kun je terecht op de website van Regelhulp. Ook de gemeente kan je helpen bij het geven van antwoord op vragen.
Heb je een vraag over de toegang tot zorg, maar weet je niet precies bij wie je terecht kunt? Of heb je een vraag over het regelen van zorg en ondersteuning?
Dan kun je terecht bij Het Juiste Loket.
- E-mailadres: meldpunt@juisteloket.nl
Heb je een vraag over de eigen bijdrage?
Dan kun je terecht bij het CAK via: 0800 – 1925