Ondersteuning bij leven met dementie

Dementie verandert het leven van zowel de persoon met de diagnose als van de mensen eromheen. In deze uitdagende tijd biedt AB-Z specialistische begeleiding die verder kijkt dan alleen de ziekte.

Onze ervaren professionals bieden persoonlijke ondersteuning die aansluit bij de unieke behoeften in elke fase van het dementieverloop. We richten ons op het behouden van waardigheid, het bevorderen van kwaliteit van leven, en het creëren van momenten van verbinding – zelfs wanneer het geheugen achteruitgaat.

We staan ook naast mantelzorgers met praktisch advies, emotionele steun en hulp bij het vinden van de juiste balans tussen zorgen voor een ander en zorgen voor jezelf.

Wat is dementie?

Dementie is een verzamelnaam voor ruim vijftig ziektebeelden waarbij de hersenen informatie niet meer goed kunnen verwerken. Het is een progressieve aandoening die geleidelijk leidt tot achteruitgang van het denkvermogen, geheugen en andere cognitieve functies. Deze veranderingen gaan vaak gepaard met veranderingen in gedrag en emoties, en hebben grote impact op het dagelijks functioneren en de kwaliteit van leven.

Dementie komt het meest voor bij ouderen, maar kan ook op jongere leeftijd optreden. De kans op dementie neemt toe met de leeftijd, maar het is belangrijk om te benadrukken dat het geen normaal onderdeel van het verouderingsproces is.

Signalen en symptomen van dementie

Dementie ontwikkelt zich meestal geleidelijk en de eerste symptomen kunnen subtiel zijn. Naarmate de ziekte vordert, worden de symptomen duidelijker en meer beperkend. Veel voorkomende signalen zijn:

  • Geheugenverlies, vooral voor recente gebeurtenissen
  • Moeite met planning en het oplossen van problemen
  • Problemen met dagelijkse taken die voorheen vertrouwd waren
  • Verwarring over tijd en plaats
  • Moeite met het vinden van woorden of het volgen van gesprekken
  • Verminderd oordeelsvermogen
  • Problemen met abstract denken

Het is belangrijk om te onthouden dat symptomen per persoon sterk kunnen verschillen, afhankelijk van het type dementie, de fase waarin iemand zich bevindt, en persoonlijke factoren.

Verschillende vormen van dementie

Ziekte van Alzheimer: De meest voorkomende vorm van dementie (ongeveer 70% van de gevallen). Kenmerkend zijn geleidelijke geheugenproblemen, vooral voor recente gebeurtenissen, moeite met nieuwe informatie opnemen, en toenemende desoriëntatie.

Vasculaire dementie: Veroorzaakt door problemen met de bloedtoevoer naar de hersenen, zoals bij een beroerte. De symptomen kunnen plotseling beginnen en variëren afhankelijk van welk deel van de hersenen is aangetast.

Lewy body dementie: Gekenmerkt door fluctuaties in alertheid en aandacht, visuele hallucinaties, en parkinsonisme (traagheid, stijfheid, tremor). Het geheugen blijft in het begin vaak relatief goed intact.

Frontotemporale dementie: Begint vaak op jongere leeftijd (tussen 40-60 jaar) en uit zich voornamelijk in gedragsveranderingen, taalproblemen en verminderd oordeelsvermogen. Het geheugen blijft vaak lange tijd relatief goed.

Dementie bij de ziekte van Parkinson: Ontwikkelt zich bij veel mensen met gevorderde ziekte van Parkinson. Naast de motorische symptomen ontstaan problemen met aandacht, geheugen en planning.

Naast deze hoofdvormen zijn er nog diverse andere, minder voorkomende vormen van dementie, sommige gerelateerd aan specifieke aandoeningen of ziekten.

Onze begeleidingsvisie: Persoonsgericht en waardig

Bij AB-Z benaderen we dementie vanuit een persoonsgerichte visie. Dit betekent dat we niet alleen kijken naar de ziekte en beperkingen, maar naar de hele persoon met zijn of haar unieke levensverhaal, persoonlijkheid, voorkeuren en mogelijkheden.

Begeleidingsmogelijkheden bij dementie

AB-Z biedt diverse vormen van begeleiding en ondersteuning voor mensen met dementie en hun naasten:

Casemanagement dementie: Een vast aanspreekpunt die de zorg coördineert, informatie en advies geeft, en meekijkt naar wat nodig is in elke fase van het proces.

Dagelijkse ondersteuning thuis: Praktische begeleiding bij dagelijkse activiteiten, structureren van de dag, en het creëren van een veilige en vertrouwde omgeving.

Cognitieve stimulering en activering: Activiteiten die aansluiten bij interesses en mogelijkheden, en die bijdragen aan behoud van vaardigheden en zingeving.

Emotionele en psychologische ondersteuning: Hulp bij het omgaan met de diagnose, veranderingen in het leven, en de emotionele impact van de ziekte.

Ondersteuning bij communicatie: Advies en technieken om de communicatie te verbeteren en te behouden, ook wanneer taal en begrip achteruitgaan.

Begeleiding bij gedragsveranderingen: Hulp bij het begrijpen en omgaan met gedragsveranderingen zoals agitatie, dwalen of achterdocht.

Mantelzorgondersteuning: Praktische en emotionele ondersteuning voor partners, kinderen en andere naasten, inclusief respijtzorg.

Zorgadvies en toekomstplanning: Hulp bij het maken van keuzes over zorg, wonen en juridische kwesties voor de toekomst.

Ons begeleidingsprogramma voor verschillende fasen

Dementie ontwikkelt zich vaak in verschillende fasen, elk met eigen uitdagingen en behoeften. Onze begeleiding wordt afgestemd op de specifieke fase waarin iemand zich bevindt:

Vroege fase: In deze fase kunnen mensen vaak nog grotendeels zelfstandig functioneren, maar ervaren ze toenemende problemen met geheugen, planning en complexe taken. Onze begeleiding richt zich op:

  • Verwerking van en aanpassing aan de diagnose
  • Behoud van zelfstandigheid en dagelijkse routines
  • Praktische aanpassingen in huis en dagelijks leven
  • Toekomstplanning en het maken van keuzes
  • Activering en sociale participatie

Middenfase: In deze fase nemen de cognitieve problemen toe en wordt meer ondersteuning nodig bij dagelijkse activiteiten. Onze begeleiding omvat:

  • Intensievere praktische ondersteuning thuis
  • Begeleiding bij persoonlijke verzorging
  • Structurering van de dag met zinvolle activiteiten
  • Ondersteuning bij communicatie
  • Begeleiding bij gedragsveranderingen
  • Intensievere mantelzorgondersteuning

Gevorderde fase: In deze fase is vaak intensieve zorg nodig. Onze begeleiding richt zich op:

  • Waarborgen van comfort en waardigheid
  • Zintuiglijke stimulatie en belevingsgerichte zorg
  • Ondersteuning bij de overgang naar intensievere zorg
  • Palliatieve zorg en levenseindebegeleiding
  • Intensieve ondersteuning van naasten

Hoe wij te werk gaan:

1

Neem contact op

Je kunt met ons contact opnemen via ons aanmeldingsformulier of stuur een mail of een berichtje.

2

Maak een afspraak voor een kennismakingsgesprek

We beginnen met een uitgebreid gesprek om jouw specifieke situatie te begrijpen.

AB-Z

Gijs kamerbeek

Directeur AB-Z

3

We maken samen een flexibele planning

Onze zorg wordt afgestemd op jouw dagritme en voorkeuren.

4

Regelmatige evaluatie

We evalueren regelmatig of de zorg nog aansluit bij jouw persoonlijke behoeften.

Wat onze cliënten zeggen:

Veelgestelde vragen

Hieronder vind je antwoorden op vragen die regelmatig aan ons gesteld worden. We begrijpen dat het zoeken van hulp soms overweldigend kan zijn en dat je mogelijk met veel vragen zit. We hopen dat deze informatie je een eerste indruk geeft van onze werkwijze.

Staat je vraag er niet tussen? Neem dan gerust contact met ons op. Onze medewerkers staan klaar om je verder te helpen en je vragen persoonlijk te beantwoorden. We geloven in transparante communicatie en duidelijkheid vanaf het eerste contact.

Bij AB-Z vinden we het belangrijk dat je je comfortabel voelt bij het nemen van deze belangrijke stap. Daarom beantwoorden we graag al je vragen, zodat je met vertrouwen kunt beslissen of onze begeleiding bij jouw situatie past.

Lichte vergeetachtigheid is een normaal onderdeel van het ouder worden. Het verschil met dementie zit in de ernst, impact en progressie van de symptomen:

Normale vergeetachtigheid bij het ouder worden:

  • Af en toe iets vergeten, zoals een afspraak of een naam
  • Later weer weten wat je vergeten was
  • Wel weten hoe je alledaagse taken moet uitvoeren
  • Je bewust zijn van de vergeetachtigheid
  • Geen significante impact op dagelijks functioneren
  • Relatief stabiel over tijd

Dementie:

  • Consistent en toenemend geheugenverlies
  • Moeite met het aanleren van nieuwe informatie
  • Problemen met uitvoeren van vertrouwde taken
  • Taalproblemen (woorden vergeten, gesprekken niet kunnen volgen)
  • Desoriëntatie in tijd en plaats
  • Verminderd oordeelsvermogen
  • Progressieve achteruitgang over tijd
  • Significante invloed op dagelijks functioneren

Als je je zorgen maakt over vergeetachtigheid bij jezelf of een naaste, is het verstandig om een arts te consulteren voor een goede beoordeling.

De erfelijkheid van dementie is complex en verschilt per type dementie:

Ziekte van Alzheimer:

  • In de meeste gevallen (90-95%) is er geen directe erfelijke component (sporadische vorm)
  • Bij een klein percentage (5-10%) is er sprake van een familiaire vorm met een sterke genetische component
  • Vroeg beginnende Alzheimer (voor 65 jaar) heeft vaker een genetische component

Frontotemporale dementie:

  • Heeft in ongeveer 30-50% van de gevallen een genetische component
  • Komt vaker familiair voor dan andere vormen van dementie

Vasculaire dementie:

  • Is zelf niet direct erfelijk, maar risicofactoren zoals hart- en vaatziekten en hoge bloeddruk kunnen wel een erfelijke component hebben

Lewy body dementie:

  • Heeft meestal geen sterke erfelijke component

Het hebben van een familielid met dementie verhoogt je risico enigszins, maar betekent niet dat je het zeker zult krijgen. Leefstijlfactoren spelen een belangrijke rol naast genetische factoren. Bij zorgen over erfelijkheid kan genetisch advies of counseling zinvol zijn, vooral bij vroeg beginnende dementie of als meerdere familieleden dementie hebben ontwikkeld.

Hoewel er geen garantie is dat dementie volledig kan worden voorkomen, wijst wetenschappelijk onderzoek uit dat bepaalde factoren het risico kunnen verlagen of het begin ervan kunnen vertragen:

Leefstijlfactoren die beschermend kunnen werken:

  • Regelmatige lichaamsbeweging
  • Gezonde voeding (bijvoorbeeld een Mediterraan dieet)
  • Cognitieve stimulatie en mentale activiteit
  • Sociale betrokkenheid en een actief sociaal leven
  • Voldoende slaap
  • Stressmanagement

Medische factoren om aan te pakken:

  • Behandeling van hoge bloeddruk
  • Controle van diabetes
  • Behandeling van gehoorverlies
  • Stoppen met roken
  • Matig alcoholgebruik

Het “wat goed is voor je hart, is goed voor je hersenen” principe geldt hier: veel van de risicofactoren voor hart- en vaatziekten zijn ook risicofactoren voor dementie. Een gezonde leefstijl biedt geen volledige bescherming, maar kan het risico aanzienlijk verminderen.

Bij AB-Z kunnen we je adviseren over leefstijlaanpassingen die bijdragen aan hersengezondheid, zowel preventief als na een diagnose dementie.

Er zijn momenteel verschillende medicijnen beschikbaar voor dementie, maar deze genezen de ziekte niet. Ze kunnen bij sommige mensen de symptomen tijdelijk verminderen of de progressie vertragen:

Voor de ziekte van Alzheimer:

  • Cholinesteraseremmers (zoals donepezil, rivastigmine en galantamine) die de communicatie tussen zenuwcellen kunnen verbeteren
  • Memantine, dat de effecten van het neurotransmittersysteem glutamaat reguleert
  • In 2021 keurde de FDA in de VS Aducanumab goed, een monoklonaal antilichaam gericht tegen amyloïd-bèta, maar de effectiviteit blijft controversieel

Voor andere vormen van dementie:

  • Medicatie gericht op onderliggende oorzaken, zoals bloeddrukregulatie bij vasculaire dementie
  • Medicatie voor specifieke symptomen zoals depressie, angst of slaapproblemen

De werkzaamheid van deze medicijnen varieert per persoon en ze werken vaak het beste in de vroege tot middenfase van dementie. De beslissing om medicatie te gebruiken moet zorgvuldig worden afgewogen tegen mogelijke bijwerkingen en altijd in overleg met een specialist.

Naast medicamenteuze behandeling zijn psychosociale interventies zoals cognitieve stimulatie, reminiscentie en gedragstherapie vaak minstens zo belangrijk voor het welzijn van mensen met dementie.

Gedragsveranderingen behoren tot de meest uitdagende aspecten van dementie voor zowel de persoon zelf als naasten. Hier zijn enkele richtlijnen:

Begrijp de onderliggende oorzaak:

  • Gedragsveranderingen zijn vaak een manier om te communiceren als woorden tekort schieten
  • Zoek naar mogelijke triggers: pijn, ongemak, vermoeidheid, overprikkeling, frustratie
  • Lichamelijke problemen zoals infectie, uitdroging of bijwerkingen van medicatie kunnen gedragsveranderingen verergeren

Effectieve benaderingen:

  • Blijf kalm en geduldig, vermijd confrontaties
  • Pas je communicatie aan: korte zinnen, duidelijke taal, één vraag tegelijk
  • Bied structuur en voorspelbaarheid in de dagelijkse routine
  • Zorg voor een rustige, overzichtelijke omgeving
  • Gebruik afleiding en omleiding in plaats van correctie
  • Focus op gevoel en emotie, niet op feiten of logica

Specifieke strategieën voor veel voorkomende gedragingen:

  • Voor achterdocht of wanen: niet argumenteren, maar luisteren naar de onderliggende emotie en geruststellen
  • Voor dwaalgedrag: zorgen voor veiligheid, mogelijkheden bieden om gecontroleerd te bewegen
  • Voor agitatie of agressie: zoeken naar vroege waarschuwingssignalen, triggers vermijden, rustgevende activiteiten aanbieden

Bij AB-Z helpen we je met het begrijpen van gedragsveranderingen en het ontwikkelen van persoonlijke strategieën die werken voor jouw specifieke situatie.

Ontkenning of verminderd ziekte-inzicht is een veel voorkomend verschijnsel bij dementie en kan verschillende oorzaken hebben:

Mogelijke oorzaken van verminderd ziekte-inzicht:

  • Beschadiging van hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor zelfinzicht
  • Psychologisch beschermingsmechanisme tegen angst en verlies
  • Schaamte of stigma rond dementie
  • Verwarring of onvermogen om de situatie te bevatten

Helpende benaderingen:

  • Forceer geen ziekte-inzicht of acceptatie
  • Focus op concrete, specifieke uitdagingen in plaats van op de diagnose
  • Benadruk wat nog wel kan, niet alleen wat niet meer lukt
  • Introduceer hulp geleidelijk en op een manier die de autonomie respecteert
  • Betrek een vertrouwde persoon zoals een huisarts bij het gesprek
  • Zoek naar wat voor jouw naaste belangrijk is en verbind hulp daaraan

Bij AB-Z bieden we ondersteuning bij deze gevoelige gesprekken en helpen we je met strategieën om toch de nodige zorg en veiligheid te waarborgen, ook zonder volledige acceptatie van de diagnose.

Dit is een van de moeilijkste beslissingen voor families van mensen met dementie. Er is geen eenduidig antwoord, maar deze factoren kunnen helpen bij de afweging:

Overwegingen voor thuis blijven wonen:

  • De veiligheid kan nog voldoende worden gewaarborgd
  • Er is adequate ondersteuning beschikbaar (mantelzorg en/of professionele zorg)
  • De persoon met dementie functioneert nog redelijk in de vertrouwde omgeving
  • Thuiszorg en dagbesteding bieden voldoende structuur en ondersteuning
  • De mantelzorger(s) kunnen de zorg aan zonder overbelast te raken

Signalen dat verhuizing naar een zorginstelling overwogen moet worden:

  • Toenemende veiligheidsrisico’s (vallen, dwalen, brand, vergiftiging)
  • Ernstige gedragsproblemen die thuis moeilijk te hanteren zijn
  • Toenemende zorgbehoeften die thuis niet meer te vervullen zijn
  • Overbelasting van mantelzorgers ondanks maximale ondersteuning
  • Medische complicaties die intensievere zorg vereisen

Het is belangrijk om deze beslissing tijdig te bespreken en voor te bereiden, idealiter wanneer de persoon met dementie nog kan meedenken over de eigen toekomst. Culturele aspecten, persoonlijke waarden en praktische omstandigheden spelen hierbij een belangrijke rol.

Bij AB-Z ondersteunen we je in dit besluitvormingsproces, helpen we bij het verkennen van alternatieven, en begeleiden we de eventuele overgang naar een zorginstelling om deze zo soepel mogelijk te laten verlopen.

Communicatie verandert naarmate dementie vordert, maar blijft mogelijk op verschillende niveaus. Hier zijn enkele richtlijnen:

Verbale communicatie:

  • Spreek langzaam en duidelijk, maar niet kinderachtig
  • Gebruik korte, eenvoudige zinnen met concrete woorden
  • Stel één vraag per keer en geef tijd om te reageren
  • Vermijd abstracte concepten en complexe uitleg
  • Herhaal rustig dezelfde boodschap indien nodig
  • Vermijd vragen die een goed geheugen vereisen

Non-verbale communicatie:

  • Maak oogcontact en blijf op ooghoogte
  • Gebruik een vriendelijke gezichtsuitdrukking en toon
  • Ondersteun woorden met gebaren en aanwijzen
  • Let op je eigen lichaamstaal en op die van de ander
  • Gebruik aanraking wanneer dit prettig is voor de persoon

Emotionele communicatie:

  • Focus op emoties en gevoelens, niet op feitelijke juistheid
  • Valideer de emoties (“Ik zie dat je verdrietig bent”)
  • Stem af op het emotionele niveau van de persoon
  • Gebruik muziek, foto’s of voorwerpen om verbinding te maken
  • Wees aanwezig in het moment, zonder verwachtingen

Bij AB-Z leren we naasten communicatietechnieken die passen bij de verschillende stadia van dementie, zodat betekenisvol contact mogelijk blijft, zelfs wanneer woorden tekort schieten.

Wil je een afspraak maken?

Hoewel dementie een ingrijpende diagnose is die niet kan worden genezen, betekent het niet het einde van een waardevol en betekenisvol leven. Met de juiste ondersteuning en benadering kunnen mensen met dementie nog lange tijd kwaliteit van leven ervaren.

Bij AB-Z geloven we in een benadering die focust op wat nog wel kan, op de persoon achter de ziekte, en op het creëren van momenten van verbinding en vreugde, zelfs wanneer de cognitieve vermogens afnemen.

Wil je meer weten over onze begeleiding bij dementie, of heb je behoefte aan advies voor je eigen situatie? Neem dan contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek. Samen zoeken we naar de ondersteuning die het beste past bij jouw specifieke situatie.

Ondersteuning bij leven met dementie

Dementie verandert het leven van zowel de persoon met de diagnose als van de mensen eromheen. In deze uitdagende tijd biedt AB-Z specialistische begeleiding die verder kijkt dan alleen de ziekte.

Onze ervaren professionals bieden persoonlijke ondersteuning die aansluit bij de unieke behoeften in elke fase van het dementieverloop. We richten ons op het behouden van waardigheid, het bevorderen van kwaliteit van leven, en het creëren van momenten van verbinding – zelfs wanneer het geheugen achteruitgaat.

We staan ook naast mantelzorgers met praktisch advies, emotionele steun en hulp bij het vinden van de juiste balans tussen zorgen voor een ander en zorgen voor jezelf.

Wat is dementie?

Dementie is een verzamelnaam voor ruim vijftig ziektebeelden waarbij de hersenen informatie niet meer goed kunnen verwerken. Het is een progressieve aandoening die geleidelijk leidt tot achteruitgang van het denkvermogen, geheugen en andere cognitieve functies. Deze veranderingen gaan vaak gepaard met veranderingen in gedrag en emoties, en hebben grote impact op het dagelijks functioneren en de kwaliteit van leven.

Dementie komt het meest voor bij ouderen, maar kan ook op jongere leeftijd optreden. De kans op dementie neemt toe met de leeftijd, maar het is belangrijk om te benadrukken dat het geen normaal onderdeel van het verouderingsproces is.

Signalen en symptomen van dementie

Dementie ontwikkelt zich meestal geleidelijk en de eerste symptomen kunnen subtiel zijn. Naarmate de ziekte vordert, worden de symptomen duidelijker en meer beperkend. Veel voorkomende signalen zijn:

Cognitieve veranderingen:

  • Geheugenverlies, vooral voor recente gebeurtenissen
  • Moeite met planning en het oplossen van problemen
  • Problemen met dagelijkse taken die voorheen vertrouwd waren
  • Verwarring over tijd en plaats
  • Moeite met het vinden van woorden of het volgen van gesprekken
  • Verminderd oordeelsvermogen
  • Problemen met abstract denken

Psychologische en gedragsveranderingen:

  • Persoonlijkheidsveranderingen
  • Stemmingswisselingen en onvoorspelbare emotionele reacties
  • Angst, achterdocht of paranoia
  • Apathie en terugtrekking uit sociale activiteiten
  • Ontremd gedrag
  • Doelloos dwalen of rusteloosheid
  • Slaapstoornissen

Het is belangrijk om te onthouden dat symptomen per persoon sterk kunnen verschillen, afhankelijk van het type dementie, de fase waarin iemand zich bevindt, en persoonlijke factoren.

Verschillende vormen van dementie

Ziekte van Alzheimer: De meest voorkomende vorm van dementie (ongeveer 70% van de gevallen). Kenmerkend zijn geleidelijke geheugenproblemen, vooral voor recente gebeurtenissen, moeite met nieuwe informatie opnemen, en toenemende desoriëntatie.

Vasculaire dementie: Veroorzaakt door problemen met de bloedtoevoer naar de hersenen, zoals bij een beroerte. De symptomen kunnen plotseling beginnen en variëren afhankelijk van welk deel van de hersenen is aangetast.

Lewy body dementie: Gekenmerkt door fluctuaties in alertheid en aandacht, visuele hallucinaties, en parkinsonisme (traagheid, stijfheid, tremor). Het geheugen blijft in het begin vaak relatief goed intact.

Frontotemporale dementie: Begint vaak op jongere leeftijd (tussen 40-60 jaar) en uit zich voornamelijk in gedragsveranderingen, taalproblemen en verminderd oordeelsvermogen. Het geheugen blijft vaak lange tijd relatief goed.

Dementie bij de ziekte van Parkinson: Ontwikkelt zich bij veel mensen met gevorderde ziekte van Parkinson. Naast de motorische symptomen ontstaan problemen met aandacht, geheugen en planning.

Naast deze hoofdvormen zijn er nog diverse andere, minder voorkomende vormen van dementie, sommige gerelateerd aan specifieke aandoeningen of ziekten.

Onze begeleidingsvisie: Persoonsgericht en waardig

Bij AB-Z benaderen we dementie vanuit een persoonsgerichte visie. Dit betekent dat we niet alleen kijken naar de ziekte en beperkingen, maar naar de hele persoon met zijn of haar unieke levensverhaal, persoonlijkheid, voorkeuren en mogelijkheden.

Begeleidingsmogelijkheden bij dementie

AB-Z biedt diverse vormen van begeleiding en ondersteuning voor mensen met dementie en hun naasten:

Casemanagement dementie: Een vast aanspreekpunt die de zorg coördineert, informatie en advies geeft, en meekijkt naar wat nodig is in elke fase van het proces.

Dagelijkse ondersteuning thuis: Praktische begeleiding bij dagelijkse activiteiten, structureren van de dag, en het creëren van een veilige en vertrouwde omgeving.

Cognitieve stimulering en activering: Activiteiten die aansluiten bij interesses en mogelijkheden, en die bijdragen aan behoud van vaardigheden en zingeving.

Emotionele en psychologische ondersteuning: Hulp bij het omgaan met de diagnose, veranderingen in het leven, en de emotionele impact van de ziekte.

Ondersteuning bij communicatie: Advies en technieken om de communicatie te verbeteren en te behouden, ook wanneer taal en begrip achteruitgaan.

Begeleiding bij gedragsveranderingen: Hulp bij het begrijpen en omgaan met gedragsveranderingen zoals agitatie, dwalen of achterdocht.

Mantelzorgondersteuning: Praktische en emotionele ondersteuning voor partners, kinderen en andere naasten, inclusief respijtzorg.

Zorgadvies en toekomstplanning: Hulp bij het maken van keuzes over zorg, wonen en juridische kwesties voor de toekomst.

Ons begeleidingsprogramma voor verschillende fasen

Dementie ontwikkelt zich vaak in verschillende fasen, elk met eigen uitdagingen en behoeften. Onze begeleiding wordt afgestemd op de specifieke fase waarin iemand zich bevindt:

Vroege fase: In deze fase kunnen mensen vaak nog grotendeels zelfstandig functioneren, maar ervaren ze toenemende problemen met geheugen, planning en complexe taken. Onze begeleiding richt zich op:

  • Verwerking van en aanpassing aan de diagnose
  • Behoud van zelfstandigheid en dagelijkse routines
  • Praktische aanpassingen in huis en dagelijks leven
  • Toekomstplanning en het maken van keuzes
  • Activering en sociale participatie

Middenfase: In deze fase nemen de cognitieve problemen toe en wordt meer ondersteuning nodig bij dagelijkse activiteiten. Onze begeleiding omvat:

  • Intensievere praktische ondersteuning thuis
  • Begeleiding bij persoonlijke verzorging
  • Structurering van de dag met zinvolle activiteiten
  • Ondersteuning bij communicatie
  • Begeleiding bij gedragsveranderingen
  • Intensievere mantelzorgondersteuning

Gevorderde fase: In deze fase is vaak intensieve zorg nodig. Onze begeleiding richt zich op:

  • Waarborgen van comfort en waardigheid
  • Zintuiglijke stimulatie en belevingsgerichte zorg
  • Ondersteuning bij de overgang naar intensievere zorg
  • Palliatieve zorg en levenseindebegeleiding
  • Intensieve ondersteuning van naasten

Hoe wij te werk gaan:

1

Neem contact op

Je kunt met ons contact opnemen via ons aanmeldingsformulier of stuur een mail of een berichtje.

2

Maak een afspraak voor een kennismakingsgesprek

We beginnen met een uitgebreid gesprek om jouw specifieke situatie te begrijpen.

AB-Z

Gijs kamerbeek

Directeur AB-Z

3

We maken samen een flexibele planning

Onze zorg wordt afgestemd op jouw dagritme en voorkeuren.

4

Regelmatige evaluatie

We evalueren regelmatig of de zorg nog aansluit bij jouw persoonlijke behoeften.

Wat onze cliënten zeggen:

Veelgestelde vragen

Hieronder vind je antwoorden op vragen die regelmatig aan ons gesteld worden. We begrijpen dat het zoeken van hulp soms overweldigend kan zijn en dat je mogelijk met veel vragen zit. We hopen dat deze informatie je een eerste indruk geeft van onze werkwijze.

Staat je vraag er niet tussen? Neem dan gerust contact met ons op. Onze medewerkers staan klaar om je verder te helpen en je vragen persoonlijk te beantwoorden. We geloven in transparante communicatie en duidelijkheid vanaf het eerste contact.

Bij AB-Z vinden we het belangrijk dat je je comfortabel voelt bij het nemen van deze belangrijke stap. Daarom beantwoorden we graag al je vragen, zodat je met vertrouwen kunt beslissen of onze begeleiding bij jouw situatie past.

Lichte vergeetachtigheid is een normaal onderdeel van het ouder worden. Het verschil met dementie zit in de ernst, impact en progressie van de symptomen:

Normale vergeetachtigheid bij het ouder worden:

  • Af en toe iets vergeten, zoals een afspraak of een naam
  • Later weer weten wat je vergeten was
  • Wel weten hoe je alledaagse taken moet uitvoeren
  • Je bewust zijn van de vergeetachtigheid
  • Geen significante impact op dagelijks functioneren
  • Relatief stabiel over tijd

Dementie:

  • Consistent en toenemend geheugenverlies
  • Moeite met het aanleren van nieuwe informatie
  • Problemen met uitvoeren van vertrouwde taken
  • Taalproblemen (woorden vergeten, gesprekken niet kunnen volgen)
  • Desoriëntatie in tijd en plaats
  • Verminderd oordeelsvermogen
  • Progressieve achteruitgang over tijd
  • Significante invloed op dagelijks functioneren

Als je je zorgen maakt over vergeetachtigheid bij jezelf of een naaste, is het verstandig om een arts te consulteren voor een goede beoordeling.

De erfelijkheid van dementie is complex en verschilt per type dementie:

Ziekte van Alzheimer:

  • In de meeste gevallen (90-95%) is er geen directe erfelijke component (sporadische vorm)
  • Bij een klein percentage (5-10%) is er sprake van een familiaire vorm met een sterke genetische component
  • Vroeg beginnende Alzheimer (voor 65 jaar) heeft vaker een genetische component

Frontotemporale dementie:

  • Heeft in ongeveer 30-50% van de gevallen een genetische component
  • Komt vaker familiair voor dan andere vormen van dementie

Vasculaire dementie:

  • Is zelf niet direct erfelijk, maar risicofactoren zoals hart- en vaatziekten en hoge bloeddruk kunnen wel een erfelijke component hebben

Lewy body dementie:

  • Heeft meestal geen sterke erfelijke component

Het hebben van een familielid met dementie verhoogt je risico enigszins, maar betekent niet dat je het zeker zult krijgen. Leefstijlfactoren spelen een belangrijke rol naast genetische factoren. Bij zorgen over erfelijkheid kan genetisch advies of counseling zinvol zijn, vooral bij vroeg beginnende dementie of als meerdere familieleden dementie hebben ontwikkeld.

Hoewel er geen garantie is dat dementie volledig kan worden voorkomen, wijst wetenschappelijk onderzoek uit dat bepaalde factoren het risico kunnen verlagen of het begin ervan kunnen vertragen:

Leefstijlfactoren die beschermend kunnen werken:

  • Regelmatige lichaamsbeweging
  • Gezonde voeding (bijvoorbeeld een Mediterraan dieet)
  • Cognitieve stimulatie en mentale activiteit
  • Sociale betrokkenheid en een actief sociaal leven
  • Voldoende slaap
  • Stressmanagement

Medische factoren om aan te pakken:

  • Behandeling van hoge bloeddruk
  • Controle van diabetes
  • Behandeling van gehoorverlies
  • Stoppen met roken
  • Matig alcoholgebruik

Het “wat goed is voor je hart, is goed voor je hersenen” principe geldt hier: veel van de risicofactoren voor hart- en vaatziekten zijn ook risicofactoren voor dementie. Een gezonde leefstijl biedt geen volledige bescherming, maar kan het risico aanzienlijk verminderen.

Bij AB-Z kunnen we je adviseren over leefstijlaanpassingen die bijdragen aan hersengezondheid, zowel preventief als na een diagnose dementie.

Er zijn momenteel verschillende medicijnen beschikbaar voor dementie, maar deze genezen de ziekte niet. Ze kunnen bij sommige mensen de symptomen tijdelijk verminderen of de progressie vertragen:

Voor de ziekte van Alzheimer:

  • Cholinesteraseremmers (zoals donepezil, rivastigmine en galantamine) die de communicatie tussen zenuwcellen kunnen verbeteren
  • Memantine, dat de effecten van het neurotransmittersysteem glutamaat reguleert
  • In 2021 keurde de FDA in de VS Aducanumab goed, een monoklonaal antilichaam gericht tegen amyloïd-bèta, maar de effectiviteit blijft controversieel

Voor andere vormen van dementie:

  • Medicatie gericht op onderliggende oorzaken, zoals bloeddrukregulatie bij vasculaire dementie
  • Medicatie voor specifieke symptomen zoals depressie, angst of slaapproblemen

De werkzaamheid van deze medicijnen varieert per persoon en ze werken vaak het beste in de vroege tot middenfase van dementie. De beslissing om medicatie te gebruiken moet zorgvuldig worden afgewogen tegen mogelijke bijwerkingen en altijd in overleg met een specialist.

Naast medicamenteuze behandeling zijn psychosociale interventies zoals cognitieve stimulatie, reminiscentie en gedragstherapie vaak minstens zo belangrijk voor het welzijn van mensen met dementie.

Gedragsveranderingen behoren tot de meest uitdagende aspecten van dementie voor zowel de persoon zelf als naasten. Hier zijn enkele richtlijnen:

Begrijp de onderliggende oorzaak:

  • Gedragsveranderingen zijn vaak een manier om te communiceren als woorden tekort schieten
  • Zoek naar mogelijke triggers: pijn, ongemak, vermoeidheid, overprikkeling, frustratie
  • Lichamelijke problemen zoals infectie, uitdroging of bijwerkingen van medicatie kunnen gedragsveranderingen verergeren

Effectieve benaderingen:

  • Blijf kalm en geduldig, vermijd confrontaties
  • Pas je communicatie aan: korte zinnen, duidelijke taal, één vraag tegelijk
  • Bied structuur en voorspelbaarheid in de dagelijkse routine
  • Zorg voor een rustige, overzichtelijke omgeving
  • Gebruik afleiding en omleiding in plaats van correctie
  • Focus op gevoel en emotie, niet op feiten of logica

Specifieke strategieën voor veel voorkomende gedragingen:

  • Voor achterdocht of wanen: niet argumenteren, maar luisteren naar de onderliggende emotie en geruststellen
  • Voor dwaalgedrag: zorgen voor veiligheid, mogelijkheden bieden om gecontroleerd te bewegen
  • Voor agitatie of agressie: zoeken naar vroege waarschuwingssignalen, triggers vermijden, rustgevende activiteiten aanbieden

Bij AB-Z helpen we je met het begrijpen van gedragsveranderingen en het ontwikkelen van persoonlijke strategieën die werken voor jouw specifieke situatie.

Ontkenning of verminderd ziekte-inzicht is een veel voorkomend verschijnsel bij dementie en kan verschillende oorzaken hebben:

Mogelijke oorzaken van verminderd ziekte-inzicht:

  • Beschadiging van hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor zelfinzicht
  • Psychologisch beschermingsmechanisme tegen angst en verlies
  • Schaamte of stigma rond dementie
  • Verwarring of onvermogen om de situatie te bevatten

Helpende benaderingen:

  • Forceer geen ziekte-inzicht of acceptatie
  • Focus op concrete, specifieke uitdagingen in plaats van op de diagnose
  • Benadruk wat nog wel kan, niet alleen wat niet meer lukt
  • Introduceer hulp geleidelijk en op een manier die de autonomie respecteert
  • Betrek een vertrouwde persoon zoals een huisarts bij het gesprek
  • Zoek naar wat voor jouw naaste belangrijk is en verbind hulp daaraan

Bij AB-Z bieden we ondersteuning bij deze gevoelige gesprekken en helpen we je met strategieën om toch de nodige zorg en veiligheid te waarborgen, ook zonder volledige acceptatie van de diagnose.

Dit is een van de moeilijkste beslissingen voor families van mensen met dementie. Er is geen eenduidig antwoord, maar deze factoren kunnen helpen bij de afweging:

Overwegingen voor thuis blijven wonen:

  • De veiligheid kan nog voldoende worden gewaarborgd
  • Er is adequate ondersteuning beschikbaar (mantelzorg en/of professionele zorg)
  • De persoon met dementie functioneert nog redelijk in de vertrouwde omgeving
  • Thuiszorg en dagbesteding bieden voldoende structuur en ondersteuning
  • De mantelzorger(s) kunnen de zorg aan zonder overbelast te raken

Signalen dat verhuizing naar een zorginstelling overwogen moet worden:

  • Toenemende veiligheidsrisico’s (vallen, dwalen, brand, vergiftiging)
  • Ernstige gedragsproblemen die thuis moeilijk te hanteren zijn
  • Toenemende zorgbehoeften die thuis niet meer te vervullen zijn
  • Overbelasting van mantelzorgers ondanks maximale ondersteuning
  • Medische complicaties die intensievere zorg vereisen

Het is belangrijk om deze beslissing tijdig te bespreken en voor te bereiden, idealiter wanneer de persoon met dementie nog kan meedenken over de eigen toekomst. Culturele aspecten, persoonlijke waarden en praktische omstandigheden spelen hierbij een belangrijke rol.

Bij AB-Z ondersteunen we je in dit besluitvormingsproces, helpen we bij het verkennen van alternatieven, en begeleiden we de eventuele overgang naar een zorginstelling om deze zo soepel mogelijk te laten verlopen.

Communicatie verandert naarmate dementie vordert, maar blijft mogelijk op verschillende niveaus. Hier zijn enkele richtlijnen:

Verbale communicatie:

  • Spreek langzaam en duidelijk, maar niet kinderachtig
  • Gebruik korte, eenvoudige zinnen met concrete woorden
  • Stel één vraag per keer en geef tijd om te reageren
  • Vermijd abstracte concepten en complexe uitleg
  • Herhaal rustig dezelfde boodschap indien nodig
  • Vermijd vragen die een goed geheugen vereisen

Non-verbale communicatie:

  • Maak oogcontact en blijf op ooghoogte
  • Gebruik een vriendelijke gezichtsuitdrukking en toon
  • Ondersteun woorden met gebaren en aanwijzen
  • Let op je eigen lichaamstaal en op die van de ander
  • Gebruik aanraking wanneer dit prettig is voor de persoon

Emotionele communicatie:

  • Focus op emoties en gevoelens, niet op feitelijke juistheid
  • Valideer de emoties (“Ik zie dat je verdrietig bent”)
  • Stem af op het emotionele niveau van de persoon
  • Gebruik muziek, foto’s of voorwerpen om verbinding te maken
  • Wees aanwezig in het moment, zonder verwachtingen

Bij AB-Z leren we naasten communicatietechnieken die passen bij de verschillende stadia van dementie, zodat betekenisvol contact mogelijk blijft, zelfs wanneer woorden tekort schieten.

Wil je een afspraak maken?

Hoewel dementie een ingrijpende diagnose is die niet kan worden genezen, betekent het niet het einde van een waardevol en betekenisvol leven. Met de juiste ondersteuning en benadering kunnen mensen met dementie nog lange tijd kwaliteit van leven ervaren.

Bij AB-Z geloven we in een benadering die focust op wat nog wel kan, op de persoon achter de ziekte, en op het creëren van momenten van verbinding en vreugde, zelfs wanneer de cognitieve vermogens afnemen.

Wil je meer weten over onze begeleiding bij dementie, of heb je behoefte aan advies voor je eigen situatie? Neem dan contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek. Samen zoeken we naar de ondersteuning die het beste past bij jouw specifieke situatie.